Video games hebben altijd al een enigszins negatief imago gehad, vooral omdat het vaak in verband wordt gebracht met verslavingen en de slechte invloed die het heeft op jonge kinderen. Maar voor mij en vele anderen heeft het ook een hoop bijgedragen aan bepaalde vaardigheden die je in het dagelijks leven gebruikt. Uiteraard zijn videogames net als veel andere dingen in het leven iets wat je met mate moet doen, maar jezelf af en toe verliezen in een goed spel, is helemaal zo slecht nog niet.
Je ziet veel positieve eigenschappen in het leven die samenhangen met de games die je hebt gespeeld of nog steeds weleens speelt. Elke generatie is met een specifiek genre in games opgegroeid, waar men unieke vaardigheden mee heeft ontwikkeld. En dat zie je vervolgens ook terug op de werkvloer.
Super nintendo generatie: gecalculeerde risico’s
Als kind had ik thuis een Nintendo NES 8-bit, met spelletjes als Super Mario Bros of Donkey Kong. Dat waren lineaire spellen die van A tot Z verliepen. Je kon niet afwijken van het pad en je had ook geen mogelijkheid om het spel tussendoor op te slaan. Je moest het in één keer uitspelen en als tussendoor je levens op raakten, moest je helemaal opnieuw beginnen. Daar zat enorm veel trial & error bij, en een kleine misstap kon uren werk in een oogwenk ongedaan maken. Je had destijds ook geen YouTube tutorials waarmee je kon zien hoe andere spelers een bepaald level uitspeelden. Dat moest je zelf maar uitvogelen, met het risico dat je terug bij af belandde.
Ik heb gemerkt dat mensen van mijn leeftijd over het algemeen werken vanuit een trial & error perspectief. Ze nemen gecalculeerde risico’s, want een misstap kan een grote impact hebben. Maar het risico moet wel genomen worden, anders kom je niet vooruit. De gebaande weg wordt vaak systematisch gevolgd en het creëren van een omweg of alternatieve route gaat vaak niet van nature. De lineaire Super Mario generatie springt wel, maar altijd gecalculeerd.
Pokémon & Zelda generatie: experimentatie
Toen halverwege/eind jaren 90 de optie kwam om je games tussendoor op te slaan, werd het makkelijker om meer te experimenteren en risico’s te nemen zonder al te veel voorbereiding. Immers, als het mis ging, kon je simpelweg terug naar je laatste save game. Daarnaast waren games niet meer zo lineair als voorheen. Je kon een grotere wereld ontdekken en zelf bepalen wanneer je welke quest aanging. Het loslaten van structuur gaf veel meer vrijheid en het uitkiezen van je eigen weg zonder gevolgen werd steeds belangrijker.
Samenwerking maakte in de jaren 90 ook een groei door. Zo kon je je Gameboy aan een ander koppelen en zo samen Pokémon spelen en uitwisselen. Ook LAN ging een rol spelen in games. Hoewel je (nog) niet via spraak kon communiceren, werden chats steeds belangrijker. Je kon met een vriend in een ander land gamen en via MSN of online chatrooms je strategie uitkienen als je er zelf niet uitkwam.
Wat je daarvan op de werkvloer merkt is dat deze generatie zich comfortabel voelt met experimenteren en minder bang is om een creatieve omweg te maken, zolang het betere resultaten oplevert. Het is minder zwart-wit denken en meer afwijken van de gebaande paden, en dat kan goed uitpakken of niet. En zo niet, wordt er naar een nieuwe weg gezocht.
GTA & skyrim generatie: samenwerking & volledige vrijheid
In de 2000's en 2010's werden spellen steeds groter. Open wereld roleplaying games (RPGs) werden tegen die tijd zo enorm dat je eindeloos door een map kon dwalen, items kon verzamelen en aanpassen, skills kon opbouwen. Het hele spel was een grote zandbak waar je helemaal zelf kon bepalen waar, wanneer en wat je deed. Online games werden ook steeds populairder en met diensten als Xbox Live en PlayStation Plus kon je met spelers van over de hele wereld samen spelen en communiceren. In plaats van chat, kon dat nu via headphones, waardoor je in realtime je strategie kon afstemmen of simpelweg je medespeler uit kon foeteren.
Deze open wereld generatie is veel meer online gaan doen en voelt zich thuis in samenwerking. Ook werden rankings steeds belangrijker. Zo speelde je je game niet meer voor jezelf, maar om zo hoog mogelijk in de internationale ranking te komen. Gamen werd een officiële sport met wedstrijden waar je bakken met geld en roem mee kan verdienen. Gamers gingen streamen en bouwden een publiek op, waardoor het niet meer slechts om eigen entertainment ging, maar ook het vermaak van je volgers.
Deze generatie werkt goed in vrijheid en ze halen hun motivatie uit competitie en directe feedback. Hun tempo ligt vaak hoog, omdat ze werken van mijlpaal naar mijlpaal. In plaats van in grote stappen toe te werken naar de eindbaas, is elke loot box onderweg een mijlpaal die gevierd mag worden en waar lessen uit gehaald kunnen worden. Zo wordt er constant bijgestuurd naar de beste strategie om uiteindelijk met de ideale uitrusting en ervaring de grote uitdagingen aan te pakken.
Roblox & minecraft generatie: bouwen & ontwerpen
De meest recente generatie, die van mijn eigen kinderen, spelen spellen als Roblox en Minecraft, waar je je hele eigen wereld en spel ontwerpt en uitbouwt. Je volgt niet meer de regels en richtingen van de makers, maar je wordt zélf de maker van je eigen spel. Dat vraagt niet alleen veel creativiteit, maar ook logica en lange-termijn denken.
De grootste verschillen tussen de verschillende generatie gamers zijn de totaal andere manier van leren en aanpakken. Lineaire games maakten het moeilijk om te winnen, waardoor het meer voldoening gaf als het je uiteindelijk lukte om het spel uit te spelen. Nu kan je zo vaak falen als je wil en werk je in games vaak via kleinere side-quests, waardoor je constant een gevoel van voldoening hebt.
Game generaties op de werkvloer
Ook bij Billink merk ik de verschillende manieren van aanpak onder verschillende generaties, of dat nu door games komt of niet. Jongere generaties werken vaker buiten de lijntjes en hebben tegelijkertijd ook minder aan structuur dan oudere generaties. Ik vraag zelf regelmatig aan mensen wat voor games ze speelden toen ze jonger waren, zodat ik weet wat de juiste manier is om ze te stimuleren. Hebben ze structuur nodig? Of liever de vrijheid om te experimenteren?
Ik ben benieuwd hoe de jongste generatie zich straks op de werkvloer gaat ontwikkelen. De architectonische Minecraft generatie heeft veel potentie om vanaf 0 iets op te bouwen, wat een waardevolle vaardigheid is voor ondernemers. De werkvloer verandert mee met de manier waarop we zijn opgegroeid. De een speelt op safe, de ander experimenteert juist continu. Sommige mensen willen duidelijke levels en eindbazen. Anderen willen zelf het landschap tekenen.
Of het nou door games komt of niet, je achtergrond bepaalt hoe je omgaat met risico, vrijheid, structuur en samenwerking. Als leidinggevende of collega helpt het enorm om te begrijpen welke aanpak iemand van nature kiest. Dus de volgende keer dat je met iemand samenwerkt, vraag eens:
"Wat was jouw favoriete game toen je jong was?"
Je krijgt er misschien geen volledig psychologisch profiel mee, maar het zegt vaak meer dan je denkt.